Celem diety o kontrolowanej zawartości tłuszczu jest obniżenie stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu frakcji LDL oraz triglicerydów, a także zapobieganie rozwojowi chorób układu krążenia. Dieta ta jest podobna do podstawowej diety człowieka, jedyną zmianą jest ograniczenie podaży nasyconych kwasów tłuszczowych i częściowe zastąpienie ich jedno- i wielonienasyconymi kwasami tłuszczowymi. Zawartość tłuszczy w takiej diecie nie powinna przekraczać 25-30% dziennego zapotrzebowania energetycznego. Najwięcej energii powinny w tej diecie dostarczać jednonienasycone kwasy tłuszczowe bo około 14%, zaś nasycone kwasy 10% energii, a wielonienasycone kwasy tłuszczowe 6-10% energii. Należy więc do jadłospisu wprowadzić różnorodne oleje. Źródłem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych będą olej rzepakowy oraz oliwa z oliwek. Źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych będą oleje słonecznikowe, kukurydziane oraz sojowe. W diecie tej należy wyeliminować tłuszcz pochodzenia zwierzęcego, czyli masło, smalec, łój, słoninę, boczek, tłuste mięsa, wędliny i tłuste sery. Do diety należy wprowadzić ryby bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega-3, które obniżają stężenie triglicerydów w surowicy i działają przeciwkrzepliwie. Ważny czynnikiem w diecie jest zastosowanie stosunku kwasów z grupy tłuszczów wielonienasyconych omega-6 do omega-3, który powinien wynosić 4-5 do 1. Przy tej diecie ważne jest ograniczenie produktów bogatych w cholesterol – jego ilość w ciągu dnia, nie powinna przekroczyć 300mg, a przy zaburzeniach lipidowych 200mg w ciągu dnia.
DLA KOGO WSKAZANA JEST DIETA O KONTROLOWANEJ ZAWARTOŚCI KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
- Dla osób z hiperlipidemią
- W chorobach miażdżycy
- Dla osób z niedokrwienną chorobą serca
- Dla osób po zawale i udarze mózgu
- W profilaktyce chorób układu krążenia
CZYM JEST HIPERLIPIDEMIA
Hiperlipidemia to nieprawidłowe stężenie lipidów w surowicy krwi. Choć hiperlipidemia nie wywołuje żadnych zewnętrznych objawów, to może ujawnić się przy chorobach układu krążenia wyższym poziomem cholesterolu i trójglicerydów we krwi.
PRZYCZYNY HIPERLIPIDEMII
- Uwarunkowania genetyczne
- Złe odżywanie
- Siedzący tryb życia
- Stres
- Nadwaga
- Niedoczynność tarczycy
- Marskość wątroby
- Żółtaczka
- Cukrzyca
- Choroby nerek
- Nadużywanie alkoholu
- Bulimia
DOZWOLONE TECHNIKI SPORZĄDZANIA POTRAW
- Duszenie bez wstępnego obsmażania
- Pieczenie w folii lub w pergaminie
- Gotowanie w wodzie, na parze lub pod ciśnieniem
- Smażenie na patelni teflonowej
ZALECENIA W DIECIE O KONTROLOWANEJ ZAWARTOŚCI KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
- Spożywanie ryb i owoców morza.
- wyeliminowanie lub ograniczenie tłuszczy pochodzenia zwierzęcego.
- Spożywanie różnych olejów roślinnych.
- Wyeliminowanie produktów tłustych, odsmażanych na tłuszczu oraz bogatych w cholesterol.
- Do gotowych potraw możesz dodawać oleje lub majonez domowej roboty na bazie białek jaj.
- Dieta powinna zawierać co najmniej 700 g warzyw i owoców.
- Należy uwzględnić większe ilości potasu, magnezu, wapnia i selenu w diecie.
PRODUKTY ZALECANE W DIECIE O KONTROLOWANEJ ZAWARTOŚCI KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
- Pieczywo z pełnego ziarna, graham, chleb żytni, pieczywo jasne, ryż, makarony.
- Chude mleko, chude mleczne napoje fermentowane, chudy ser biały.
- Białko jaja.
- Cielęcina, wołowina, wieprzowina, drób bez skóry, indyk, kurczaki, polędwica, szynka.
- Ryby morskie oraz słodkowodne.
- Olej rzepakowy oraz oliwa z oliwek – na surowo i do przygotowania potrawy, olej sojowy, kukurydziany, słonecznikowy – do surówek.
- Ziemniaki gotowane oraz pieczone.
- Wszystkie warzywa świeże i mrożone.
- Wszystkie owoce w ograniczonej ilości.
- Warzywa suche strączkowe.
- Miód lub dżem, cukier w ograniczonych ilościach.
- Przyprawy łagodne: natka pietruszki, bazylia, kminek, wanilia, koperek, sok z cytryny, sól (w małej ilości), przyprawy korzenne.
- Wszystkie zupy z dozwolonych warzyw bez zasmażki, śmietany, zupy można zagęszczać zawiesiną mąki w wodzie.
- Leniwe pierogi na białku, budynie z kasz z dodatkiem chudego mięsa lub warzyw, lane kluski na białki jaja, kasz gotowane na sypko lub rozklejone.
- Kompoty, kisiele, musy galaretki, suflety, sałatki owocowe.
- Herbata, kawa zbożowa, kawa naturalna, soki warzywne, napoje bez cukru.
PRODUKTY PRZECIWWSKAZANE W DIECIE
- Żółtka jaj.
- Pieczywo cukiernicze, rogaliki francuskie, słone paluszki, knakersy.
- Mleko tłuste, sery żółte i topione, śmietana, jogurt pełnotłusty.
- Wszystkie tłuste mięsa, podroby.
- Smalec, słonina, masło, łój, tran, olej palmowy.
- Ziemniaki smażone na tłuszczu, frytki, placki ziemniaczane.
- Warzywa konserwowe, smażone.
- Orzechy solone, orzechy kokosowe.
- Wszystkie słodycze (cukierki, czekolada, chałwa).
- Ostre przyprawy, ocet, wszelkiego rodzaju pikle.
- Zupy na wywarze z kości i tłustego mięsa, na podrobach, ze śmietaną lub żółtkiem.
- Mięso i ryby smażone na tłuszczu.
- Potrawy z dodatkiem żółtka jaja, smażone kotlety z kaszy, placki, bliny, ciastka francuskie, zacierki.
- Pączki, faworki, ciastka z kremem, torty, bardzo słodkie desery.
- Płynna czekolada, kakao, napoje alkoholowe, wszystkie słodkie napoje.
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS DLA DIETY O KONTROLOWANEJ ZAWARTOŚCI KWASÓW TŁUSZCZOWYCH
I śniadanie
- Bułka żytnia z margaryną polędwicą, sałatą zieloną, ogórkiem, rzodkiewką i kiełkami słonecznika
- Sok jabłkowy
II śniadanie
- Kisiel truskawkowy
- Świeże truskawki
obiad
- Zupa pomidorowa na wywarze warzywnym z zawiesiną z mąki
- Kasza jęczmienna
- Pulpety z cielęciny
- Surówka z marchwi, jabłka, cykorii oraz czosnku z oliwą z oliwek
- Kompot z wiśni
Kolacja
- Sałatka warzywna na jogurcie naturalnym
- Bułka graham
- Arbuz (około 100 gram)
- Herbata malinowa
Źródło: Hanna Kunachowicz, Irena Nadolna, Beata Przygoda, Beata Sińska, Halina Turlejska ” Zasady żywienia. Planowanie i ocena”.
Posted by Ola
