Dieta nerkowa ma za zadanie zapobiegać nadmiernemu wytwarzaniu toksycznych dla organizmu produktów przemiany białkowej, ochraniać zmienione chorobowo narządy – nerki, oraz utrzymać możliwie dobry stan zdrowia. Właściwa dieta łagodzi ponadto uciążliwe objawy mocznicy. Są to nudności, wymioty, bóle głowy oraz ogólne osłabienie. Podstawą diety jest kontrola zawartości w diecie białka, sodu, fosforu oraz potasu. Dopuszczalna ilość tych składników jest uzależniona od stopnia upośledzenia czynności nerek. Właściwa dieta w schorzeniach nerek ma ogromne znaczenie dla spowolnienia postępowania choroby i uchronienia przed całkowitym zniszczeniem nerek.
ZASADY DIETY
- należy ograniczyć białko w diecie. Podawane białko powinno być głównie pochodzenia zwierzęcego, jednak jego źródła jednocześnie muszą zwierać mało fosforu
- należy znacznie ograniczyć pokarmowe źródła fosforu w codziennej diecie. Do żywności bogatej w fosfor zalicza się podroby, sery żółte, sery topione, sery typu feta, żółtka jaj, śledzie, drobne ryby jedzone z ośćmi, rośliny strączkowe, kakao, czekolada, napoje typu cola, brązowy ryż, grube kasze, otręby
- z diety należy wyeliminować produkty z dużą ilością soli, takie jak przetwory mięsne, kiszonki, zupy i sosy w proszku, gotowe mieszanki przypraw, kostki rosołowe, konserwy, marynaty, produkty wędzone, sery żółte, ser feta, przekąski takie jak krakersy, chipsy, solone orzeszki Sól do potraw należy ograniczyć, a najlepiej wyeliminować. Spożycie sodu nie powinno być większe niż 1800-2500 mg/dobę. Wszystkie posiłki przyrządza się bez dodatku soli, a dozwoloną jej ilość podaje się osobno
- należy ograniczyć spożycie do potasu do 2000-2500 mg/dobę. Duże stężenie potasu we krwi zagraża życiu, ponieważ zaburza czynność serca. Wskazane jest wypłukiwanie potasu z warzyw i ziemniaków poprzez moczenie, odlewanie wody w trakcie gotowania i nie wykorzystywanie wywarów.
- zalecana jest suplementacja witaminy D i preparatów wapnia, aby utrzymać optymalną gospodarkę wapniowo-fosforanową. Konieczne jest suplementowanie zarówno żelaza, jak i erytropoetyny.
- ilość płynów w diecie nerkowej jest uzależniona od ilości wydalanego moczu, obrzęków i nadciśnienia. Dozwoloną ilość płynów na dobę oblicza się, dodając 500 ml do ilości wydalonego w ciągu doby moczu. Trzeba pamiętać, że do bilansu płynów zalicza się woda nie tylko w napojach, ale w zupach, sosach, warzywach i owocach
- całkowicie należy zrezygnować z alkoholu i używek
- potrawy przyprawiać należy sokiem z cytryny, kwaskiem cytrynowym, zieloną pietruszką, zielonym koperkiem, majerankiem, kolendrą, tymiankiem, melisą, miętą, cynamonem, wanilią. Należy wykluczyć wegetę, pieprz czarny, ocet, musztardę
- należy ograniczyć spożywanie zup
- potrawy sporządza się poprzez gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie w pergaminie i duszenie bez tłuszczu. Zabrania się podawania potraw smażonych i pieczonych z dodatkiem tłuszczu. Zupy i sosy podprawia się zawiesinami z mąki i wody lub mąki i śmietany, mleka, kefiru, jogurtu. Zabrania się używania zasmażek
SUPLEMENTACJA WITAMIN
- witamina B1 – 1,1-1,2 mg
- witamina B2 – 1,1-1,3 mg
- witamina B5 – 5 mg
- witamina B6 – 10 mg
- witamina B12 – 2,4 µg
- witamina PP -14-16 mg
- witamina H – 30 µg
- kwas foliowy – 1 mg
- witamina C – 75-90 mg
- witamina A – nie suplementować
- witamina D – 0,25-1 µg
- witamina E – 400-800 j.m.
- witamina K – nie suplementować
ZALECENIA ŻYWIENIOWE W CZTERECH OKRESACH PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK
- Okres I (niewydolność utajona) – brak specjalnych zaleceń żywieniowych, białko w normie fizjologicznej – od 0,8 do 1,0 g/kg należnej masy ciała
- Okres II (niewydolność wyrównana) – ograniczenie białka do wartości 0,6 – 0,8 g/kg n.m.c., ograniczenie fosforu, suplementowanie witaminy D
- Okres III (niewydolność niewyrównana) – dieta ubogobiałkowa, zawierająca 0,6 g/kg n.m.c. białka dziennie, ograniczenie fosforu, potasu, sodu
- Okres IV (niewydolność schyłkowa) – ograniczenie białka do ilości 0,3 – 0,6 g/kg n.m.c., ograniczenie sodu, potasu, fosforu i płynów, wprowadzenie preparatów ketoaminokwasów egzogennych w ilości 15-20 g dziennie
PRODUKTY ZALECANE
- białko: cielęcina chuda, wieprzowina chuda, wołowina chuda, kurczak bez skóry, królik, ryby, mleko, sery twarogowe, ziarniste, białko jaj
- węglowodany: pieczywo niskobiałkowe, mąka pszenna typ 500 i 750, ryż biały, kasza manna, makaron dwujajeczny, chleb żytni jasny, bułki kajzerki, chleb pszenny, chleb baltonowski, chleb zwykły, chleb mazowiecki, chleb wiejski, ziemniaki
- warzywa: cebula, ogórek świeży, sałata, kapusta pekińska, papryka zielona, brukselka, kalafior, kapusta biała, szpinak, rzodkiewka, por, cukinia, papryka czerwona, kapusta czerwona, dynia, rzepa, marchew, pomidor, kalarepa, kapusta włoska, cykoria, buraki
- owoce: czarne jagody, gruszka, mango, cytryna, arbuz, truskawki, jabłko, winogrona, czereśnie, poziomki, wiśnie, pomarańcza, mandarynka, banan, brzoskwinia, maliny, kiwi, śliwki, nektarynka, ananas, agrest, papaja, porzeczki czerwone, porzeczki białe, morele, grejpfrut, melon
- tłuszcze: oleje roślinne, margaryny miękkie, masło, majonez
- produkty mleczne: mleko owcze, mleko krowie, maślanka, napoje mleczne, mleko zagęszczone niesłodzone, kefir, jogurty owocowe, jogurty naturalne, mleko w proszku
- napoje: herbata,herbaty owocowe, kawa zbożowa, soki owocowe i warzywne, napoje i wody mineralne niegazowane
- inne: dżem, miód naturalny, marmolada
PRODUKTY PRZECIWWSKAZANE
- białko: podroby, sery żółte, sery topione, sery typu feta, żółtka jaj, śledzie, drobne ryby jedzone z ośćmi
- węglowodany: ryż brązowy, chleb graham, mąka razowa, pełne ziarna zbóż, płatki owsiane, żytnie, mąka żytnia, grube kasze, muesli, chleb chrupki, pumpernikiel, chleb żytni razowy, chleb z ziarnami, zarodki, otręby
- warzywa: kukurydza, kiełki, seler korzeniowy, groszek zielony, brokuły, korzeń pietruszki, czosnek, soczewica, groch, fasola, soja, ciecierzyca, pieczarki, grzyby suszone
- owoce: porzeczki czarne
- tłuszcze: margaryny twarde, smalec, słonina, łój
- produkty mleczne: mleko kozie
- napoje: płynna czekolada, kakao, mocna herbata, kawa naturalna, wszystkie napoje alkoholowe, napoje gazowane
- inne: czekolada, kakao, orzechy, migdały, sezam, mak, pestki dyni, słonecznika, batony, czekolada, chałwa,lody
PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS
I Śniadanie
- bułki kajzerki z polędwicą, sałatą, pomidorem
- kawa zbożowa czarna
II Śniadanie
- rogalik maślany, banan
Obiad
- krem z dyni
- kluski na parze z sosem jagodowym
Podwieczorek
- galaretka owocowa
Kolacja
-
bułka graham, pasta warzywna
- herbata owocowa
Źródło: medme.pl ”dieta nerkowa – co jeść na chore nerki?”, mp.pl ”dieta w przewlekłej niewydolności nerek”, medonet.pl ”dieta w chorobach nerek”.
Posted by Ola
